Chiến thuật quân sự là các biện pháp tổ chức và sử dụng lực lượng chiến đấu nhằm đánh bại quân đội đối thủ trên chiến trường. Chiến thuật quân sự được sáng tạo và áp dụng trong chiến tranh bởi nhu cầu thực tiễn của hoạt động chiến đấu, và đáp ứng sự thay đổi liên tục của thực tiễn đó.[1]
Những biến hóa trong lý luận và kỹ thuật quân sự chiến lược theo thời hạn được phản ánh trong những đổi khác giải pháp quân sự chiến lược .Các giải pháp nâng cao vận dụng cho những trường hợp, phong phú từ việc bảo vệ một căn phòng hay một tòa nhà, cho đến những chiến dịch quy mô lớn như giành lợi thế trên không ở một khu vực, v.v… Ngày nay, giải pháp quân sự chiến lược được sử dụng ở mọi Lever chỉ huy, từ cá thể, nhóm cho đến toàn thể những lực lượng vũ trang. Các đơn vị chức năng được sử dụng trong cuộc chiến tranh, xung đột luôn phản ánh những giải pháp quân sự chiến lược đương thời và cả quy mô cùng sự tích hợp của chúng cũng biến hóa theo đó .
Bước trung gian giữa chiến thuật quân sự (cấp chiến thuật) và chiến lược quân sự (cấp chiến lược) là nghệ thuật chiến dịch (cấp chiến dịch).[2] Giai đoạn trung gian này là sự chuyển hóa và kết nối của việc đạt được các mục tiêu chiến thuật để dẫn đến mục tiêu lớn cuối cùng là mục tiêu chiến lược.
Bạn đang đọc: Chiến thuật quân sự – Wikipedia tiếng Việt
Về Lever, trong khoa học quân sự chiến lược, giải pháp là cấp thấp nhất trong những Lever cuộc chiến tranh, Lever cao nhất là kế hoạch quân sự chiến lược. Chiến thuật quân sự chiến lược thường là phương pháp chiến đấu ở Lever trận đánh .Chiến thuật quân sự chiến lược là những yếu tố chiến đấu trên mặt trận, đó là cách điều động những đơn vị chức năng trong trận đánh trên mặt đất. Chiến thuật quân sự chiến lược khác với kế hoạch quân sự chiến lược là những giải pháp, kế hoạch chung nhằm mục đích giành lấy thắng lợi hoặc lợi thế lâu bền hơn, và khác với thẩm mỹ và nghệ thuật chiến dịch – một Lever trung gian mà mục tiêu là cụ thể hóa kế hoạch thành giải pháp .Thống chế Anh Bernard Montgomery lý giải độc lạ giải pháp quân sự chiến lược so với kế hoạch quân sự chiến lược như sau :
Chiến lược quân sự chiến lược là nghệ thuật và thẩm mỹ phân phối và vận dụng những phương tiện đi lại quân sự chiến lược, cũng như lực lượng vũ trang và vật tư, để triển khai xong mục tiêu của chủ trương. Chiến thuật quân sự chiến lược có nghĩa là sắp xếp và trấn áp những lực lượng và kỹ thuật quân sự chiến lược trong chiến đấu trong thực tiễn. Một cách ngắn gọn : kế hoạch quân sự chiến lược là nghệ thuật và thẩm mỹ thực thi cuộc chiến tranh, giải pháp quân sự chiến lược là thẩm mỹ và nghệ thuật chiến đấu. [ 3 ]
Về khoanh vùng phạm vi, giải pháp quân sự chiến lược được sử dụng một cách phong phú tùy theo loại quân đội chuyên chiến đấu trong thiên nhiên và môi trường cuộc chiến tranh khác nhau : đất, biển, trời, … với những giải pháp đơn cử của bộ binh, thiết giáp, kỵ binh, pháo binh, thủy quân, không quân, ….
Chiến thuật quân sự chiến lược được sử dụng xuất phát từ nhu yếu thực tiễn trong chiến đấu :
- Sử dụng một cách hiệu quả nguồn lực quân sự hiện có, thường là nguồn lực hạn chế: quân số, vũ khí, hậu cần quân sự,…
- Sử dụng nguồn lực cho chiến tranh với thời gian giới hạn.
- Giảm thiểu tối đa khả năng thiệt hại.
- Nắm thế thượng phong, đánh bại đối thủ và giành lấy chiến thắng.
Chiến thuật quân sự chiến lược có tính linh động hơn kế hoạch quân sự chiến lược, thuận tiện kiểm soát và điều chỉnh, biến hóa [ 4 ] trong quy trình chiến đấu. Khi trường hợp chiến đấu bất lợi, giải pháp hiện tại thiếu hiệu suất cao, giải pháp chiến đấu sẽ được đổi khác. Thông thường là đáp ứng chiến thuật tiến công của quân đội đối phương .Sự biến hóa của công nghệ tiên tiến vũ khí theo những thời kỳ lịch sử vẻ vang dẫn đến sự đổi khác trong việc tổ chức triển khai và trang bị quân đội, từ đó dẫn đến sự biến hóa trong phương pháp triển khai cuộc chiến tranh mà đơn cử là sự biến hóa trong giải pháp quân sự chiến lược. Một nổi bật, giải pháp kỵ binh đã không còn được sử dụng bởi việc vô hiệu kỵ binh ra khỏi cuộc chiến tranh tân tiến. Tuy nhiên, những giải pháp của nó hoàn toàn có thể được tham chiếu cho việc kiến thiết xây dựng và tăng trưởng giải pháp những lực lượng mới như tăng-thiết giáp .Chiến thuật quân sự chiến lược được phát minh sáng tạo và sử dụng trong một điều kiện kèm theo và thực trạng đơn cử. Các vương quốc nằm trong vùng có điều kiện kèm theo tự nhiên độc lạ sẽ có sự độc lạ về phương pháp tổ chức triển khai quốc phòng, gồm có những kế hoạch quân sự chiến lược, giải pháp quân sự chiến lược liên quan phòng thủ, phản công hay tiến công. Chiến thuật quân sự chiến lược hiệu suất cao nhất luôn thích ứng với môi trường tự nhiên hình thành của nó .Chiến thuật quân sự chiến lược không riêng gì bị chi phối bởi điều kiện kèm theo tự nhiên, mà còn chịu sự chi phối bởi điều kiện kèm theo kinh tế-xã hội. Chẳng hạn, quân kháng chiến ở những thuộc địa chống lại quân đội phương Tây vốn hùng mạnh hơn thường lựa chọn những giải pháp tương thích với sự yếu kém của mình về vật chất, như vũ khí và phương tiện đi lại cuộc chiến tranh, …Trong việc thực thi chiến đấu trên mặt trận, trong một trận đánh đơn cử, quân đội hoàn toàn có thể sử dụng một giải pháp quân sự chiến lược, nhưng thường thì luôn có sự sử dụng nhiều giải pháp quân sự chiến lược trong cùng một trận đánh. Chúng được vận dụng một cách trình tự hoặc tích hợp. Một ví dụ nổi bật là những trận chiến trên sông Bạch Đằng trong lịch sử vẻ vang Nước Ta, ban đầu quân Việt sẽ tiến công lôi cuốn thủy quân đối phương rồi sử dụng giải pháp vờ vịt rút lui để dẫn dụ họ theo đuổi nhằm mục đích đánh một trận đánh với giải pháp phục kích, khi quân đội đối phương rơi vào bẫy định sẵn của trận địa cọc sắt, thuyền chiến của họ bị đâm thủng, giải pháp dùng cọc gỗ với đầu bọc sắt là giải pháp thủy chiến đặc trưng, độc lạ trong lịch sử quân sự Nước Ta .
Theo môi trường tự nhiên và lực lượng[sửa|sửa mã nguồn]
- Chiến thuật không quân
- Chiến thuật hải quân
- Chiến thuật bộ binh
- Chiến thuật pháo binh
- Chiến thuật đơn vị cơ giới
- …
Theo tình thế chiến đấu[sửa|sửa mã nguồn]
Cấp độ chiến đấu cá thể[sửa|sửa mã nguồn]
Là Lever nhỏ nhất của giải pháp quân sự chiến lược, phản ánh qua năng lực chiến đấu của từng người lính :
- Cách thức di chuyển
Tối thiết yếu là đánh được đối phương trước khi đối phương đánh trả. Có nghĩa là phải hành vi nhanh hơn đối thủ cạnh tranh. Điều này tương quan quy trình giảng dạy huấn luyện và đào tạo tiếp tục trong việc chuyển dời nhanh. Tốc độ cũng tương quan việc giải quyết và xử lý trường hợp, phản xạ và thực thi nhanh gọn những mệnh lệnh từ sĩ quan chỉ huy .
- Cách bắn
Chiến thuật bắn ở cấp độ cá nhân rất đa dạng, được đào tạo để chiến đấu một mình hoặc bắn cùng đồng đội: như bắn lần lượt, bắn chéo, bắn nhiễu các loại súng,…cũng như các cách cận chiến bằng vũ khí thô sơ như lưỡi lê, dao găm,…và sử dụng các loại vũ khí cá nhân khác.
Xem thêm: Tìm hiểu về cách chơi Mậu binh
Kỹ năng bắn càng đúng chuẩn càng tốt để hoàn toàn có thể đánh trúng đối phương trong khi đối phương còn ở ngoài tầm tiến công là kỹ năng và kiến thức cơ bản của người lính. Nếu hoàn toàn có thể đánh trúng đối phương ở tầm xa là một lợi thế lớn. Điều này tương quan năng lực đào tạo và giảng dạy tập bắn, và cũng phụ thuộc vào và chủng loại súng cầm tay cá thể được trang bị .
- Tự bảo vệ và bảo vệ đồng đội
Các kiến thức và kỹ năng bảo vệ được vận dụng cho từng chiến binh. Huấn luyện tự bảo vệ trên mặt trận cũng quan trọng như giảng dạy sử dụng vũ khí hiệu suất cao, trước hết là năng lực ngụy trang. Ngụy trang quân sự chiến lược là giải pháp tự vệ cơ bản trong quân sự chiến lược, nhằm mục đích tránh việc phát hiện của quân địch. Đồng thời, cá thể trong quy trình chiến đấu luôn quan sát và quan tâm mọi hướng để bảo vệ đồng đội .
Cấp độ chiến đấu theo đơn vị chức năng[sửa|sửa mã nguồn]
Đây là cách tổ chức triển khai, sắp xếp những đơn vị chức năng quân đội trong việc tiến hành chiến đấu trên mặt trận .
Một trong những cách tốt nhất để xuyên thủng chiến tuyến hoặc vây hãm đối phương là sử dụng những phương tiện đi lại luân chuyển. Trong lịch sử vẻ vang, phương tiện đi lại luân chuyển cơ bản là ngựa. Ngày nay, xe tăng, những phương tiện đi lại thiết giáp chở lính, máy bay trực thăng và máy bay thả dù được kêu gọi. Những phương tiện đi lại này được cho phép binh lính vây hãm hoặc vòng ra phía sau đối phương, tiếp cận những lực lượng từ phía sau trong khi khối quân cơ bản vẫn đang tiến công trực diện .Các phương tiện đi lại luân chuyển luôn tốn kém hơn là thiết kế xây dựng lực lượng bộ binh, cho nên vì thế, những lực lượng cơ động cao chỉ chiếm một phần trong tổng số quân đội. Ban đầu, phương tiện đi lại cơ động được xem là chỉ ship hàng mục tiêu chuyển dời và trinh thám nhưng về sau càng quan trọng trong tác chiến. Tính hữu dụng của những đội quân này là ở tính cơ động và với trường hợp cơ động trên mặt đất, chúng nhanh gọn xuyên thủng chiến tuyến đối phương, áp đảo, chia cắt và tiến ra phía sau quân địch. Xe tăng văn minh được sử dụng gần giống như kỵ binh trong việc tạo nên tính cơ động khi tiến công .
- Bảo vệ đơn vị
Trên mặt trận, việc bảo vệ hiển nhiên là rất thiết yếu. Có 1 số ít giải pháp bảo vệ là để quân đội :
- Ngoài tầm tấn công của đối phương, như sử dụng cảnh báo và quấy rối.
- Mang giáp có thế chống đỡ được vũ khí đối phương ở một mức độ nào đó. Xe tăng là một ví dụ về hình thức giáp bảo vệ
- Xây dựng đồn lũy, tường, hào, bãi mìn,… ngăn cản đối phương và phòng thủ chống lại vũ khí đối phương.
- Sử dụng các đội bảo vệ trong khi đội chủ lực đang tấn công, ở cấp đơn vị lớn hơn như là Lực lượng vòng ngoài.
- Phối hợp
Tác chiến của những đội nhóm hoặc lớn hơn là đơn vị chức năng binh chủng hoàn toàn có thể sẽ không rời rạc đơn thuần từng đơn vị chức năng mà có sự phối hợp tác chiến nhiều binh chủng như bộ binh, pháo binh, xe tăng, … hoặc nhiều quân chủng như không quân, thủy quân, … trong cùng một lúc. Hình thức tác chiến phối hợp còn được gọi là tác chiến hiệp đồng binh chủng. Nhiều quân đội kiến thiết xây dựng những đơn vị chức năng hỗn hợp, hay còn gọi là lực lượng phối hợp .
Phương cách tiến công trong quân sự chiến lược đã liên tục biến hóa theo thời hạn cùng với sự tăng trưởng của vũ khí, phương tiện đi lại cuộc chiến tranh. Sự tăng trưởng đó đã dẫn đến sự đổi khác thâm thúy tổng lực việc chiến đấu, làm biến hóa diện mạo cuộc chiến tranh cùng giải pháp quân sự chiến lược của nó .Các hình thức tiến công bắt đầu là những đạo quân sử dụng vũ khí gươm, kiếm, giáo, thương, tăng trưởng lên cung tên, nỏ, súng hỏa mai, … từng bước sửa chữa thay thế bởi những kiểu súng trường nhanh hơn, rồi đến súng máy, đại bác tân tiến, sức mạnh tiến công của đơn vị chức năng quân sự chiến lược tăng dần cùng với sự ứng dụng những vũ khí mạnh hơn. Các phương tiện đi lại, vũ khí cũng có năng lực tác chiến ở khoảng cách lớn như đại bác tầm xa, có năng lực chuyển dời linh động như pháo tự hành, tiến công ở tầm xa và mức công phá lớn hơn như tên lửa hay máy bay ném bom .Các đơn vị chức năng quân đội có giải pháp khác nhau theo tính năng mà họ được tổ chức triển khai cùng trang bị, có những tùy chọn sử dụng ở địa phận cuộc chiến tranh khác nhau, và phối hợp giải pháp cùng nhau .
Bài chi tiết: Danh sách các chiến thuật quân sự
- ^
Đại tướng Võ Nguyên Giáp với cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (2005) tr 566,
Trích:
“…Nhiệm vụ của chiến thuật là tìm hiểu quy luật, xác định nguyên tắc và phương pháp tác chiến của lực lượng vũ trang trong từng trận chiến…“ - ^
Đại tướng Võ Nguyên Giáp với cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (2005) tr 566,
Trích:
“…Chiến thuật trực tiếp phục vụ nghệ thuật chiến dịch và thông qua nghệ thuật chiến dịch để phục vụ chiến lược…“ - ^
Field-Marshal Viscount Montgomery of Alamein, A History of Warfare, Collins. London, 1968
- ^ Tôn Tử. “Chương VIII”. Binh pháp Tôn Tử.
Không có quân địch mãi mãi Không có bạn hữu mãi mãi Chỉ có quyền lợi cá thể là vĩnh cửu
- “Đại tướng Võ Nguyên Giáp với cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước”. NXB Quân đội nhân dân. 2005.
