Xã hội ngày càng phát triển và thay đổi nhưng những thứ gọi là truyền thống, là dân gian thì mãi mãi không bao giờ có thể đổi thay. Các trò chơi dân gian cũng vậy. Khi tôi nhắc đến trò chơi dân gian này chắc nhiều anh em, nhiều chú bác, thậm chí nhiều ông không thể nào không biết, đó chính là chơi chắn. Ngày nay vào những ngày tết ta vẫn có thể thấy được các chú các bác khoanh chân ngồi chơi đánh chắn, hay hiện đại hơn thì chơi chắn hiện đã có cả chơi chắn online, cho những người đam mê bộ môn chắn này nhưng chưa tìm được cạ. Để lan rộng hơn trò chơi dân gian là đánh bài chắn, hôm nay tôi sẽ mang đến một bài viết tìm hiểu sâu hơn về đánh chắn là gì, luật chơi chắn cho anh em nào chưa biết hoặc mới chỉ biết sơ qua hiểu rõ hơn nhé.
Xem video hướng dẫn học đánh chắn tại sandinh
Bạn đang đọc: Đánh Chắn Là Gì ? Luật Chơi Chắn Online Cực Dễ Hiểu 2021
Chắn và nguồn gốc của bài chắn
Đánh chắn là gì ?
Đánh chắn là một trò chơi dân gian do chính người Việt Nam ta sáng tạo. Ngoài chắn ra chắc không ít anh em đã nghe tới trò chơi tổ tôm.
Chắn với tổ tôm có các quân bài tương tự nhau. Tuy nhiên tổ tôm có tận 120 quân bài còn chắn chỉ có 100 quân. Kích thước bài chắn, tam cúc hay tổ tôm đều có hình dáng dài và dẹt chứ không như bộ bài tây 52 lá mà chúng ta hay chơi.
Trước đây khi chưa có bộ bài chắn thì những người chơi trong dân gian thường dùng bộ tổ tôm rồi bỏ bớt 20 lá hàng yêu gồm lão, thang và bỏ hết hàng nhất gồm nhất vạn, nhất văn, nhất sách. Lý do mua tổ tôm rồi bỏ 20 lá đi để chơi chắn vì như đã nói ở trên, những lá bài của 2 bộ môn chắn và tổ tôm là tương tự như nhau .
Một bộ bài chắn gồm có 100 lá biểu lộ bằng chữ và hình ảnh. Về phần chữ thì ký hiệu tương đối đơn thuần, chỉ mất chút thời hạn là nhớ được ngay. Phần chữ gồm có 2 chữ, chữ thứ nhất tựa như với chất trong bài tây hiện giờ, có 3 chất đơn cử : Vạn, Văn, Sách .
Chữ thứ hai biểu lộ số, có 8 số đơn cử : Nhị, Tam, Tứ, Ngũ, Lục, Thất, Bát, Cửu .
Mỗi loại có 4 lá, tức là có 8 x 3 x 4 = 96 lá bài. Và sau cuối 4 lá là tròn 100 .
Có một câu khẩu quyết dành cho những người chơi chắn đã được truyền miệng từ bao lâu nay để phân biệt 3 chữ Vạn, Văn, Sách nếu bạn bè cảm thấy khó nhớ. Đó chính là câu : “ Vạn vuông, Văn chéo, Sách loằng ngoằng ”, rất vui nhộn nhưng lại dễ nhớ đúng không bạn bè .
Còn để phân biệt phần số cho bạn bè nào chưa thuộc thì bạn bè cứ nhìn vào hình dáng để mà nhớ thôi, đơn cử :
- Nhị : Có 2 nét .
- Tam : Cũng có 2 nét giống như Nhị nhưng có thêm 1 chấm ở giữa .
- Tứ : Gần giống hình chữ nhật dạng gần như vuông chữ điền
- Ngũ : Có hình tượng gần giống với chữ “ h ” .
- Lục : Hình giống như có 2 chân .
- Thất : Giống chữ “ t ” cách điệu
- Bát : Giống chữ “ B ” in hoa .
- Cửu : Cách viết của chữ Cửu gần giống chữ “ h ” cách điệu .
Đặc biệt thì bộ bài chắn có 20 quân đỏ gồm có Cửu Vạn, Cửu Sách, Bát Vạn, Bát Sách và Chi Chi. Còn lại 80 con cờ còn lại không màu, hoàn toàn có thể gọi là bạch thủ .
Nguồn gốc của trò chơi đánh bài chắn dân gian
Như tôi cũng đã nói ở trên, bài chắn hoàn toàn có thể coi là một phiên bản khác của tổ tôm. Còn về lịch sử vẻ vang ra đường thì bộ môn này đã từ rất truyền kiếp rồi và không ai hoàn toàn có thể dám chắc là nó đã được sinh ra khi nào. Nhưng ai cũng phải công nhận chắn chính là một game show dân gian mà đã được lưu truyền qua rất nhiều thế hệ, có tính truyền thống cuội nguồn và mang đậm nét dân tộc bản địa cũng như giá trị lịch sử dân tộc truyền kiếp .
Hiện nay việc chơi chắn vẫn được duy trì và được Open tại những dịp lễ tết hay cả những liên hoan lớn của làng. Và đặc biệt quan trọng hơn, với thời đại công nghệ tiên tiến lúc bấy giờ thì việc chơi chắn online cũng được phần đông những chắn thủ chăm sóc .
Luật chơi bài chắn
Chắn thực sự là một bộ môn khó và kén người chơi. Khó và kén người chơi vì bộ môn này nhu yếu người chơi phải nhớ rất là nhiều mà không được sai sót gì, nếu sai sót sẽ bị phạt ngay. Nhưng dù khó thế nào tôi cũng sẽ lý giải cho bạn bè cách chơi chắn một cách dễ hiểu nhất để ai cũng hoàn toàn có thể chơi được .
Cách chia bài chắn
Vì bộ bài chắn có tận 100 lá, rất là nhiều do đó cách chia cũng như cách chơi cũng phức tạp hơn một chút ít .
Đối với chắn thì số lượng người chơi sẽ từ 3 đến 5 người chơi còn có cách gọi khác là bí tam, bí tứ, bí ngũ. Nhưng đại trà phổ thông nhất và chiếu chơi chắn đẹp nhất thì chắc như đinh là chơi 4 người ( bí tứ ) .
Số lượng bài khởi đầu của người là 19 lá và những lá còn thừa sẽ là nọc để ở giữa để bốc bài. Nói đến đây chắc đồng đội đã liên tưởng đến bộ môn tá lả đúng không ? Chính xác là có cách chơi tựa như tá lả nhưng phức tạp hơn một chút ít, phức tạp hơn thế nào từ từ sẽ rõ. Nhưng cũng có ăn và bốc nọc tương tự như tá lả .
Chắn có một cách chia bài vô cùng đặc biệt quan trọng, đó là phải 2 người chia bài. Với 100 lá thì chia làm 2 phần, mỗi người sẽ chia đều phần của mình làm 5 phần nhỏ bằng nhau. Sau khi chia xong thì tổng số lá bài còn thừa là 5 lá .
Cách chọn nọc và bốc cái
Tiến hành gộp 5 phần của 2 người chia bài với nhau thành 5 phần nhiều. 4 phần cho 4 người chơi còn phần còn lại làm nọc để bốc, cho luôn 5 lá còn thừa vào phần nọc .
Một người chia bài sẽ rút một quân ngẫu nhiên từ nọc làm bài cái. Bài cái này để xem ai là người đánh trước. Từ bài cái thì ta sẽ xác lập được một số ít ( quy ước chi là 1, nhị là 2, tam là 3, .. ) và chọn người cầm cái đánh trước bằng cách đếm 1 từ người bốc bài cái ngược chiều kim đồng hồ đeo tay. Người làm cái sẽ cầm luôn bài cái và đánh trước. Quy tắc chọn cái này tương tự như chọn người đánh tiên phong trong bài Tấn của tú lơ khơ .
Cách xếp bài khi chơi chắn
Tương tự tá lả, bạn bè cũng cần xếp bài cho dễ nhìn tránh lỡ mất nhiều thời cơ thắng lợi. Có 1 số ít thuật ngữ mà bạn bè cần nắm rõ :
- Chắn : chính là 2 quân cờ giống hệt nhau cả về số và chất
- Cạ : Là 2 quân cờ mà giống nhau về số nhưng lại khác chất .
- Ba đầu : Là 3 lá bài có cùng số nhưng khác chất .
- Què : Những quân lẻ ra không phải chắn, cạ hay ba đầu thì được gọi là quân Què. Những quân này thường sẽ được người chơi ăn vào hoặc đánh đi để thêm chắn, cạ cho tròn bài. Khi nào tròn bài sẽ ù .
Quy tắc đánh chắn
Như đã nói ở trên, đánh chắn sẽ đánh theo vòng từ trái sang phải tức là ngược chiều kim đồng hồ đeo tay. Trong bàn chơi thì mỗi người hoàn toàn có thể triển khai nhiều hành vi như đánh bài, bốc nọc, ăn, dưới, trả cửa hoặc là ù. Bên cạnh đó cũng có quy ước 3 cửa là cửa chì, cửa trên, cửa dưới. Cụ thể như sau :
- Cửa chì : cửa của mình
- Cửa trên : cửa bên trái
- Cửa dưới : cửa bên phải
- Đánh : lấy 1 con cờ trên tay của mình đánh sang chiếu bên phải .
- Bốc nọc : bốc 1 lá ở trong nọc và ngửa vào cửa chì .
- Ăn : nếu quân dưới chiếu mà hợp với bài trên tay thành cạ hoặc chắn thì hoàn toàn có thể ăn. Thực hiện động tác ăn bằng cách đặt quân mình ăn vào lòng rồi lật ngửa quân tạo thành cạ hoặc chắn trên tay mình đặt ngửa trên nó. Đặc biệt, khi 1 người vừa bốc hoàn toàn có thể ăn ngay quân vừa bốc đó. Nếu không ăn thì hô “ Dưới ” và người bên tay phải hoàn toàn có thể ăn quân đó .
- Chíu : đây là một kiểu ăn đặc biệt quan trọng và chỉ được ăn khi dưới chiếu có 1 con cờ mà trên tay mình cũng đã có 3 quân giống hệt như thế thì được Chíu. Chíu thì không cần đến lượt, hoàn toàn có thể ăn bất kỳ khi nào nhưng nếu không nhanh thì người đúng cừa sẽ hoàn toàn có thể ăn trước mất đấy .
- Trả cửa : Sau khi Chíu thì người Chíu phải đánh lại 1 quân về cửa vừa ăn, gọi là Trả cửa để vòng chơi không bị đảo lộn .
- Ù : đây chính là tiềm năng của bài chắn. Ù khi 19 lá bài của mình gồm có bài trên tay và bài đã ăn kết hợp với lá bài bốc từ nọc lượt đó từ người bất kể thành 10 bộ gồm chắn hoặc cạ và trong 10 bộ đó có tối thiểu 6 chắn. Đặc biệt là ù đè khi cả 2 ng đều chờ ù 1 quân. Thứ tự ưu tiên của ù đè là cửa chì rồi đến cửa dưới và ở đầu cuối là cửa trên .
Bắt đầu 1 ván bài chắn
Trò chơi nào cũng thế, đồng đội đều cần phải tuân thủ những luật chơi một cách trang nghiêm, nếu không rất dễ bị phạt nặng. Nên đồng đội chú ý quan tâm 1 số ít lỗi thường gặp sau đây mà nhiều người chơi hay mắc phải :
Những lỗi trong khi chơi chắn
- Trái vỉ : Như đã thông dụng ở phần Ăn, khi ăn một quân phải thực thi tuần tự là đặt quân mình ăn vào lòng rồi lật ngửa quân tạo thành cạ hoặc chắn trên tay mình đặt ngửa trên nó. Nếu đặt quân của mình trước rồi đặt quân ăn được lên trên thì bị gọi là trái vỉ .
- Ăn treo tranh : Trên tay, bài của mình hoàn toàn có thể ăn được thành chắn nhưng lại ăn thành cạ. Trường hợp Chíu được nhưng lại ăn thường, chỉ đặt 1 lá bài lên trên lá bài của mình cũng gọi là Treo tranh .
- Ăn chọn cạ : tách 1 quân trong cạ sẵn có trên bài để ăn cạ mới .
- Ăn cạ chuyển chờ : Lấy 1 quân mà trên tay đang chờ ù để ăn cạ khi đã có từ 5 chắn trở lên .
- Có chắn cấu cạ : Lấy 1 quân cờ trong chắn sẵn có trên tay để ăn cạ
- Bỏ chắn ăn chắn : Trước đã bỏ không ăn 1 quân nào đó làm chắn, lúc sau lại ăn chắn đúng quân đó .
- Bỏ chắn ăn cạ : Trước đã bỏ không ăn 1 quân nào đó làm chắn, lúc sau lại ăn cạ đúng quân đó .
- Bỏ cạ ăn cạ : Trước đã bỏ không ăn 1 quân nào đó làm cạ, lúc sau lại ăn cạ đúng quân đó .
- Bỏ chắn đánh chắn : Trước đã bỏ không ăn 1 quân nào đó làm chắn, lúc sau lại đánh đúng quân đó .
- Đánh cạ ăn cạ : Nếu trước đó đã đánh cả 1 cạ ( 2 quân ) đi thì lúc sau không được ăn bất kể cạ nào nữa .
- Xé cạ ăn cạ : Nếu trước đó đánh 1 quân trong cạ thì sau đó không được dùng quân đó để ăn cạ nữa .
- Đánh đi 1 quân trước đó rồi sau này lại ăn đúng quân đó .
- Đánh đôi chắn đi
- Đã ăn một con rồi sau đó lại đánh đúng con đó
- Ăn cạ rồi sau đó lại ăn chắn cùng hàng .
- Đánh cạ ra khi đã ăn cạ trước đó .
- Ăn cạ rồi sau đó lại đánh con cùng hàng .
Phạt khi phạm lỗi
Phạt nghỉ ăn tiền
Khi người chơi ù thì phải hạ bài cho cả làng kiểm tra xem có đúng, có lỗi gì không. Nếu làng phát hiện ra người ù mà ăn treo tranh, trái vỉ, chíu được nhưng ăn thường, bỏ ủ ( với trường hợp hoàn toàn có thể ù từ trước nhưng bỏ lỡ, lúc sau mới ù quân khác ) và ù chính cửa nhưng không hô chính cửa thì cũng không được ăn tiền luôn
Bị báo
Những người chơi bị mắc những lỗi còn lại mà bị làng phát hiện ra thì gọi là báo. Khi người chơi bị báo rồi thì không được ăn hay ù nữa, chỉ bốc và dưới thôi. Kết thúc ván người bị báo sẽ phải trả hàng loạt tiền cho người ù, những người khác không phải trả tiền .
Có một số ít trường hợp tương quan đến người bị báo như nếu người ù xướng sai thì người báo được miễn trả tiền, tuy nhiên người bị báo không nhận được tiền phạt của người xướng sai. Trường hợp có nhiều người bị báo thì người ù sẽ được ăn số tiền ù nhân với số người bị báo .
Phạt ù láo hoặc ù báo
Ù láo là không ù vẫn xướng ù còn ù báo là bị báo rồi vẫn xướng ù. Những người này sẽ bị phạt bằng tiền ăn 8 đỏ 2 lèo. Cụ thể thế nào phần sau sẽ rõ .
Ù nhưng xướng sai hoặc thiếu
Người ù nhưng xướng sai sẽ bị phạt bằng tiền những cước mà mình xướng sai .
Còn người ù mà xướng thiếu sẽ chỉ được nhận tiền những cước mình xướng. Tuy nhiên, ù bạch thủ mà không xướng thì cũng sẽ phải bị đền làng .
Cách tính cước, xướng và tính điểm ăn tiền
Đây mới chính là điểm khó của bộ môn chắn khi vào nhớ toàn bộ những cước khi ù còn xướng. Xướng sai không những bị phạt tiền mà xướng thiếu thì mình lại bị thiệt tiền. Vậy nên tính cước và xướng sao cho chuẩn là điều cực kỳ quan trọng .
Quy tắc tính cước trong bài chắn
Anh em nắm rõ quy tắc tính cước hoàn toàn có thể xoay bài, tạo và phối hợp để thắng lớn. Dưới đây là những cước có trong bài chắn, đơn cử như sau :
- Xuông : Ù thường thì .
- Thông : Ù liên tục, thì ván sau được hô Thông .
- Chì : Ù ở cửa của mình .
- Phá thiên : Bài chia bắt đầu không có Chắn nhưng vẫn Ù .
- Thiên Ù : vừa lên bài Ù luôn .
- Địa Ù : Ù ngay khi ván bài chưa qua cửa Chì của mình .
- Chíu : Được chíu 2 lần trong 1 ván .
- Chíu Ù : Chíu vừa đủ tròn bài, ù bằng chíu .
- Ăn bòn : Lấy 2 quân ở chắn có sẵn để ăn thêm được Chắn mới. Nếu ăn bòn 2 lần thì hô “ 2 bòn ” .
- Ù bòn : Bốc hoặc ăn quân hoàn toàn có thể ăn bòn và tròn bài được Ù luôn .
- Thiên khai : Ù có 4 con cờ giống nhau .
-
Thập thành: Ù khi có tròn 10 Chắn.
- Bạch định : Bài Ù toàn bộ đều là quân đen, không có lá nào đỏ .
- Bạch thủ : Thiên Ù khi có 6 chắn cùng 4 cạ hoặc Ù khi có 5 Chắn, 4 Cạ và sau đó ăn hoặc bốc được quân để Ù thành 6 Chắn .
- Bạch thủ chi : Tương tự như Bạch thủ và quân Ù là Chi chi .
- Tám đỏ : Bài Ù có 8 quân màu đỏ .
- Lèo : Bài ù gồm có đủ Cửu vạn, Bát sách, Chi chi trong bài .
- Tôm : Bài ù có đủ bộ Tam vạn, Tam sách, Thất văn trong bài .
- Kính tứ chi : Bài ù mà có luôn 4 quân Chi đỏ .
- Đồng tử hái hoa : Ăn chắn có bát văn, Chì bạch thủ nhị vạn ( có hình đồng tử và hoa ) .
- Hoa rơi cửa Phật : Ăn Chắn có ngũ vạn hoặc Chíu với ngũ vạn ( có hình ngồi thuyền và hoa đào ) .
- Cá lội sân đình : Ăn chắn có bát vạn và ù Chì bạch thủ bát vạn ( có hình đình và cá ) .
- Ngư ông bắt cá : Bài có Chi Chi, 2 ngũ sách và ù Chì bạch thủ bát vạn .
- Cá nhảy đầu thuyền : Bài ăn có ngũ sách, và ù Chì bạch thủ bát vạn .
- Nhà lầu xe hơi hoa rơi cửa phật : Bài ù có sẵn chắn ngũ vạn, tứ vạn và cả Chì bạch thủ nhị vạn khi mới được chia bài .
Cách xướng chuẩn nhất
Khi đồng đội ù thì phải đọc tên tổng thể những Cước mà mình có, gọi là Xướng. Nếu xướng sai hoặc thừa Cước mình không có sẽ phải đền tiền cước đó, còn xướng thiếu thì chỉ ăn tiền những phần ứng với những cước mà mình đã xướng
Cần phải xướng theo thứ tự như sau :
- Thông, chì thì hô trước .
- Hô loại ù tiếp theo như : Thiên ù, địa ù, chíu ù, ù bòn hô theo thứ tự .
- Mình ù có gì thì xướng tiếp theo : Có tôm, có lèo, có chíu, có thiên khai, có ăn bòn hô theo thứ tự .
Tính điểm để ăn tiền
Mỗi cước có số điểm và số dịch tương ứng. Khi ù và xướng đúng sẽ tính được điểm tổng. Điểm tổng này nhân với số tiền mỗi điểm sẽ ra tiền thắng tương ứng .
Công thức tính điểm tổng :
Điểm tổng = Điểm của cước lớn nhất + Điểm dịch những cước còn lại
Cụ thể điểm cước cũng như điểm dịch như sau :
Cước
Điểm
Dịch
Xuông
2
Thông
3
1
Chì
3
1
Thiên ù
3
1
Địa ù
3
1
Chíu
3
1
Chíu ù
3
1
Bòn
3
1
Ù bòn
3
1
Thiên khai
3
1
Bạch thủ
4
1
Tôm
4
1
Lèo
5
2
Bạch thủ chi
6
3
Bạch định
7
4
Tám đỏ
8
5
Thập thành
12
9
Kính tứ chi
12
9
Hoa rơi cửa phật
20
17
Cá lội sân đình
20
17
Nhà lầu xe hơi hoa rơi cửa phật
30
Kết luận
Trên đây là chi tiết cụ thể tất tần tật về bộ môn chắn đỉnh điểm, kén người chơi nhưng mà lại có năng lực ăn tiền rất lớn. Hy vọng qua bài viết này đồng đội hoàn toàn có thể tự tin đánh chắn được rồi. Chúc bạn bè luôn luôn thắng lớn trong mọi ván chắn nhé .
Tham khảo : https://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%E1%BA%AFn
Xem thêm những trò đánh bài khác :
