A.S. Roma, tên đầy đủ là Associazione Sportiva Roma (Hiệp hội Thể thao Roma) là một đội bóng thủ đô của Ý, các biệt danh là Giallorossi (vàng-đỏ), La Magica, I Lupi, Capitolini. Hiện tại đang thi đấu tại Serie A. Trang phục truyền thống là màu mận chín với viền vàng, quần trắng và tất đen.
Sân vận động chính hiện tại của đội bóng là Olimpico có sức chứa 72.700 người, là nơi thường xuyên diễn ra các trận đấu quan trọng của đội tuyển quốc gia Ý. Olympico cũng là sân nhà của câu lạc bộ cùng thành phố SS Lazio và trận đấu giữa hai đội thường là những trận derby căng thẳng.
Câu lạc bộ này xây dựng vào năm 1927, muộn hơn kình địch SS Lazio 27 năm ( SS Lazio xây dựng năm 1900 ). Chức vô địch Scudetto lần tiên phong họ giành được vào mùa giải 1941 – 1942 .
Associazione Sportiva Roma được thành lập vào mùa hè năm 1927 bởi Italo Foschi,[3] người đã khởi nguồn cho việc hợp nhất ba câu lạc bộ đã tồn tại ở Roma là: Roman, Alba-Audace và Fortitudo.[3] Người mong muốn sự hợp nhất này là nhà độc tài Benito Mussolini, với mong muốn có một đội bóng mạnh ở thủ đô đủ để cạnh tranh với các câu lạc bộ miền Bắc Italia.[3] Chỉ một mình Lazio là câu lạc bộ lớn duy nhất ở Roma vẫn đứng độc lập vì đã có một vị thế nhất định tại thời điểm đó.[4]
Bạn đang đọc: A.S. Roma – Wikipedia tiếng Việt
Đội thi đấu những mùa bóng đầu tiên tại sân vận động Motovelodromo Appio,[5] trước khi chuyển về khu lao động Testaccio, thi đấu tại sân Campo Testaccio; với đặc điểm là khán đài hoàn toàn bằng gỗ được khánh thành vào tháng 11 năm 1929.[6] Lần đầu tiên Roma để lại dấu ấn của mình là tại mùa giải 1930–31, khi đội giành ngôi á quân và chỉ chịu đứng sau Juventus.[7] Đội trưởng Attilio Ferraris cùng Guido Masetti, Fulvio Bernardini và Rodolfo Volk là những trụ cột của Roma trong giai đoạn này.[8]
Chức vô địch tiên phong rồi quá trình thoái trào[sửa|sửa mã nguồn]
A.S. Roma giành chức vô địch Serie A lần đầu tiên và một cách khá bất ngờ vào mùa giải 1941–42.[9] Đóng góp cho danh hiệu này phải kể đến 18 bàn thắng của tiền đạo Amedeo Amadei và sự chỉ đạo của huấn luyện viên Alfréd Schaffer. Trong chiến tranh thế giới thứ hai, Roma thi đấu tại sân vận động Stadio del Partito Nazionale Fascista.[10]
Trong những năm sau đại chiến, Roma đã không hề tìm lại vị thế của mình. [ 7 ] Đội xếp ở nửa dưới của bảng xếp hạng Serie A trong năm mùa giải liên tục, trước khi không tránh khỏi phải xuống chơi tại Serie B vào cuối mùa bóng 1950 – 51 ; [ 7 ] [ 11 ] đây cũng là lần xuống hạng duy nhất của A.S. Roma. Dưới sự dẫn dắt của người sau này sẽ là huấn luyện viên trưởng của đội tuyển Ý, Giuseppe Viani, đội ngay lập tức quay lại Serie A vào năm 1952. [ 12 ]Các thương hiệu tiếp theo mà Roma danh được gồm 1960 – 61 Cúp những hội chợ liên thành phố ( tiền thân của Cúp UEFA ) vào năm 1960 – 61 sau khi vượt mặt Birmingham City với tỉ số 4 – 2 ở chung kết. [ 13 ] Đội cũng giành Cúp vương quốc tiên phong của mình vào năm 1963 – 64, sau khi vượt qua Torino với tỉ số 1 – 0 ở trận đấu ở đầu cuối. [ 14 ] Chiếc Cúp vương quốc thứ hai được mang về phòng truyển thống của đội vào năm 1968 – 69. [ 14 ]
Ba thập niên 1970 – 2000[sửa|sửa mã nguồn]
Trong suốt thập niên 1970, Roma hiếm khi Open ở nửa trên của bảng xếp hạng Serie A. Thành tích cao nhất mà đội đạt được là vị trí thứ ba tại giải năm 1974 – 75. [ 7 ] Các cầu thủ xuất sắc đầu quân cho đội tại quy trình tiến độ này có hai tiền vệ Giancarlo De Sisti và Francesco Rocca .Roma ghi lại sự trở lại đỉnh điểm của mình bằng chức vô địch Coppa Italia năm 1979 – 80, họ vượt mặt Torino ở trận chung kết năm đó sau loạt sút luân lưu. [ 14 ] Một năm sau đội giành ngôi á quân tại Seria đứng sau Juventus. [ 15 ] Dẫn dắt đội trong quá trình này là huấn luyện viên người Thụy Điển Nils Liedholm, người lúc đó chiếm hữu một đội hình gồm nhiều năng lực như Bruno Conti, Agostino Di Bartolomei, Roberto Pruzzo và Falcão. [ 16 ]
Chức vô địch scudetto thứ hai mà Roma đem về thủ đô là vào giải 1982–83, đúng 41 năm sau lần đầu tiên, toàn thành phố tổ chức ăn mừng lớn.[17] Mùa bóng tiếp theo, Roma kết thúc giải ở ngôi vị á quân[7] đồng thời đoạt Coppa Italia,[14] và lọt vào trận chung kết Cúp C1 châu Âu năm đó.[18] Trong trận đấu đó, đội hòa Liverpool với tỉ số 1–1 trong giờ thi đấu chính thức, trước khi thất bại sau loạt sút luân lưu.[18] Đội tiếp tục giành ngôi á quân tại giải Seria A vào mùa bóng 1985–86[7] và một chiếc Coppa Italia khác nữa trong thập niên 1980 này trước Sampdoria.[14]
Trong thập niên 1990, thành tích của Roma có phần nhã nhặn hơn. Đội một lần nữa lọt vào chung kết một cúp châu Âu khi cạnh tranh đối đầu với Inter Milan tại trận chung kết cúp UEFA năm 1991, Roma thất bại trong trận này với tỉ số 1-2 và đành ngậm ngùi giành ngôi á quân ; [ 19 ] cùng năm đó đội giành được chiếc cúp Quốc gia thứ 7 của mình, [ 14 ] rồi dần thoái trào trong suốt thập kỷ với thành tích tốt nhất tại giải vô địch vương quốc chỉ là vị trí hạng tư tại mùa bóng 1997 – 98. [ 7 ]
Thiên niên kỷ mới[sửa|sửa mã nguồn]
Roma giành được chức vô địch Serie A thứ ba của mình vào mùa giải 2000–01; đội scudetto chỉ giành được danh hiệu này tại vòng đấu cuối cùng, khi đánh bại Parma với tỉ số 3–1 trên sân nhà, để hơn đội xếp thứ nhì là Juventus đúng hai điểm.[7] Đội trưởng của đội, Francesco Totti, là người góp công lớn cho danh hiệu lần này và có lẽ anh là một trong những cầu thủ vĩ đại nhất trong lịch sử của câu lạc bộ,[16]. Các cầu thủ quan trọng khác đóng góp cho thành công năm đó phải kể đến Aldair, Cafu, Gabriel Batistuta và Vincenzo Montella.[20]
Tại mùa giải năm sau, dù rất nỗ lực nhưng Roma đã không hề bảo vệ thành công xuất sắc thương hiệu của mình khi kém Juventus đúng một điểm vào cuối mùa bóng. [ 7 ] Đây là khởi đầu cho hàng loạt ngôi á quân mà câu lạc bộ giành được trong thập niên vừa mới qua. Từ khi huấn luyện viên Spalletti lên nắm đội năm 2005, ông đã biến AS Roma thành một trong những CLB có lối chơi tiến công điệu đàng vào bậc nhất châu Âu. Bất chấp việc không hề dư dả về kinh tế tài chính như những triệu phú của SeriA, AS Roma liên tục về nhì trong những mùa 05-06, 06-07, 07-08. Đội bóng đi vào lịch sử dân tộc với 11 trận thắng liên tục ở SeriA mùa bóng 2005 – 06 trước khi bị Inter phá vỡ ở mùa bóng sau. CLB cũng vào đến tứ kết Champions League 2 năm liên tục 2006 – 07 và 2007 – 08, trước khi bị loại bởi Manchester United .Mùa 2008 – 2009 được coi là thất bại với đội bóng bã trầu khi họ chỉ đứng thứ 6 và phải đá Europa League mùa 2009 – 2010. CLB vào đến vòng knock-out của Champions League và bị loại bởi Arsenal bằng loạt đá penalty .Họ khởi đầu mùa bóng 2009 – 2010 một cách tồi tệ khi thua 2 trận tiên phong và huấn luyện viên Spalletti đã từ chức. Thay ông là huấn luyện viên Ranieri. Sau khởi đầu chuệch choạc, đội bóng dần lấy lại sức mạnh và dần đạt tiềm năng trong top 3, khi mùa giải sắp kết thúc .Mùa giải 2010 – 2011 cũng là một mùa bóng đáng tuyệt vọng khác khi A.S. Roma chỉ về thứ 6 chung cuộc và xếp sau đại kình địch Lazio ở vị trí thứ 5. Ở Champions League, đội bóng bị loại bởi Shaktar Donetsk của Ukraina. Huấn luyện viên Claudio Ranieri bị sa thải và thay cho ông là Vicenzo Montella. Năm 2011, Roma có ông chủ mới người Mỹ là Di Benedetto .Mùa giải 2021 – 2022 tận mắt chứng kiến khởi đầu trong mơ của AS Roma với HLV Jose Mourinho. Đội đã duy trì mạch thắng lợi 4 trận liên tục ở đầu mùa giải và hiện đang xếp vị trí thứ 1 trên bảng xếp hạng .
Đội hình hiện tại[sửa|sửa mã nguồn]
- Tính đến 17 tháng 8 năm 2021.[21]
Ghi chú : Quốc kỳ chỉ đội tuyển vương quốc được xác lập rõ trong điều lệ tư cách FIFA. Các cầu thủ hoàn toàn có thể giữ hơn một quốc tịch ngoài FIFA .
Các đời huấn luyện viên trưởng[sửa|sửa mã nguồn]
quản trị Câu lạc bộ[sửa|sửa mã nguồn]
Màu áo, biểu trưng và biệt danh[sửa|sửa mã nguồn]
Màu cờ truyền thống của A.S. Roma là sự kết hợp giữa hai màu đỏ hạt dẻ và màu vàng kim loại, đây cũng là màu truyền thống của thành phố Vĩnh cửu Roma.[23] Màu vàng tượng trưng cho Đức chúa trong đạo Thiên chúa giáo La Mã,[24] còn màu hạt dẻ tượng trưng cho quyền lực của các Hoàng đế La Mã.[25] Đội thường mặc áo màu hạt dẻ với quần trắng và tất đen, nhưng trong các trận đấu quan trọng, đội thường chọn trang phục cùng một gam màu làm trang phục thi đấu chính.[26]
Xem thêm: Arsenal F.C. – Wikipedia tiếng Việt
Màu áo truyền thống của A.S. Roma trùng với màu áo của Roman Football Club; một trong ba câu lạc bộ đã được sáp nhập vào năm 1927 để tạo thành đội bóng Roma ngày nay.[27] Vì màu áo của mình, đội bóng cũng thường được gọi là i giallorossi có nghĩa là vàng-đỏ.[28] Trang phục phụ của Roma thường là màu trắng, còn trang phục thứ ba thay đổi theo thời gian.
Một biệt danh khác có phần dân dã hơi của đội là i lupi (những con sói), con vật luôn có mặt trên biểu trưng của câu lạc bộ dù nó được thay đổi tương đối nhiều lần trong lịch sử. Hiện nay biểu trưng của câu lạc bộ tương đối giống biểu trưng mà đội sử dụng khi mới thành lập. Gồm hình ảnh một con sói cái cho hai đứa trẻ bú (Romulus và Remus), thể hiện truyền thuyết về sự thành lập thành Roma,[29].[30]
Theo thần thoại cổ xưa, hai đồng đội sinh đôi Romulus và Remus ( con trai của thần Mars và Rhea Silvia ) đã bị quảng xuống sông Tiber bởi người chú của họ, Amulius. Hai bạn bè đã được một con sói cứu sống và mang về chăm nom. [ 29 ] Về sau, hai người trả thù được với Amulius, trước khi quay lại tranh chấp với nhau ; Romulus giết chết Remus, và trở thành vua của thành phố được xây dựng mang tên ông, Roma. [ 29 ]
Một số biểu trưng trong lịch sử vẻ vang[sửa|sửa mã nguồn]
- quá trình đầu
- thập niên 1960
- thập niên 1970
- 1979 – 1997
- Kỷ niệm 80 năm, 2007
- Logo hiện tại
Danh hiệu cấp Quốc gia[sửa|sửa mã nguồn]
Serie A:
Coppa Italia:
Siêu cúp bóng đá Ý:
-
- Vô địch (2): 2001; 2007
- Á quân (4): 1991; 2006; 2008; 2010
Serie B:
-
- Vô địch (1): 1951-52
Danh hiệu quốc tế[sửa|sửa mã nguồn]
-
- Á quân (1): 1983-84
-
- Vô Địch (1): 1960-61
- Á quân (1): 1990-91
Công ty Associazione Sportiva Roma[sửa|sửa mã nguồn]
Năm 1999, khi Franco Sensi điều hanh câu lạc bộ, Associazione Sportiva Roma được cải tổ thành một công ty cổ phần. Hiện nay, cổ phiếu A.S. Roma được phân bổ như sau; 67,1% do Compagnia Italpetroli SpA (holding của gia đình Sensi) nắm giữ, 2,7% thuộc về Banca Monte dei Paschi di Siena SpA, 2,5% thuộc về Danilo Coppola và 27,7% do các cổ đông nhỏ khác nắm giữ.[31]
Cùng với Lazio và Juventus, i Lupi là một trong ba câu lạc bộ bóng đá Ý có cổ phiếu được giao dịch tại Borsa Italiana (trung tâm giao dịch chứng khoán Italia). Theo báo cáo The Football Money League của hãng kiểm toán Deloitte, tại mùa giải 2005–06, Roma là câu lạc bộ có thu nhập đứng thứ 12 trên thế giới với tổng thu nhập ước tính vào khoảng 127 triệu €.[32]
Xem thêm: ATP Tour 2021 – Wikipedia tiếng Việt
Ngày 17 tháng 8 năm 2008, quản trị và là người chiếm hữu câu lạc bộ Franco Sensi từ trần sau một thời hạn dài mang trọng bệnh ; con gái của ông, Rosella, thay cha mình lên nắm quyền quản lý và điều hành A.S. Roma .