Lúc Gia Cát Lượng vào đất Xuyên, từ Kinh Châu ngược dòng sông lên đến nơi này; ông trông thấy những hòn đá loạn xạ chất đống này, hình như sao giăng cờ xếp, hết sức trang hoàng.
Bạn đang đọc: Truyền thuyết ‘Trận đồ bát quái’
Thế là, ông đi nghe ngóng khắp bá tánh nơi ấy. Một người già có hiểu biết nói với ông lai lịch của những đống đá này hoàn toàn có thể nói là không tầm thường, tổ tiên của chúng tôi sinh sống ở Tam Hiệp từ thời rất lâu rồi, để cầu khẩn trời và thần bảo lãnh chúng tôi tai qua nạn khỏi, bèn chất lên thành những cái đài tế bái ở bên sông. Những đài tế bái này phải chất dựa theo một hình dạng nhất định, ngang dọc đều phải là tám, tám lần tám sáu mươi tư, cao năm thước, rộng sáu thước, khoảng cách giữa những đài là chín thước, còn gọi là “ Bát trận đồ ”. Gia Cát Lượng nghe đến mê mệt tinh thần, đùng một cái tựa như nghĩ đến việc gì đó. Ông quan sát tỉ mỉ bát trận đồ, rồi rảo bước đến quan sát địa hình bên bờ sông chỗ bát trận đồ. Chỉ thấy hai bên bờ ấy vách đá cheo leo, nguy nga hùng tráng, hai bên bờ đá núi dựng đứng nhìn nhau, che khuất cả khung trời. Cù Đường Hiệp tựa như miệng bình hồ lô, Diễm Dự Đôi ở phía trước như hàng chục nghìn con ngựa đang bôn tẩu, nước hiểm sóng siết, phát ra tiếng kêu ì đùng như sấm dậy, lay động đến nỗi núi kêu vực gọi. 
Bên bờ sông có một ngư ông bảo với Gia Cát Lượng, đây là cửa vào Tam Hiệp, nước Kim Xuyên quy tụ ở chỗ này, đổ ra ngàn dặm, thế không thể nào ngăn được, được xưng là “ thiên hạ hùng quan ”. Gia Cát Lượng ghi nhớ trong đầu, nghe lọt vào trong tai, không ngừng gật đầu kinh thán. Ngài xem xong địa hình, trời cũng đã chập tối.
Đang khi rảo bước về dinh, đột nhiên Hiệp Cốc nổi lên một trận cuồng phong, lũng hẹp gió thì mạnh, mãnh liệt dị thường. Phút chốc cát bay gió nổi đầy trời, bụi phủ giăng giăng. Một người nông dân bảo với Gia Cát Lượng, chỗ này ngày nào cũng có một trận cuồng phong như thế này.
Đến giữa đêm, Gia Cát Lượng ngồi tĩnh tâm ở doanh phòng, nhớ lại quang cảnh kỳ dị đã thấy buổi ban ngày, tâm lý đạo trị đất Thục sau này. Ông nghĩ chúa công ngày này tuy đã có được nước Thục, Đông Ngô dễ gì chịu để yên ? Tôn Quyền chiếm cứ vùng đất to lớn ở Giang Hán, dân siêng năng nước giàu sang, ngày sau khó tránh việc hưng binh phạt Thục. Thành Bạch đế là cửa nước Thục, tất phải cắt đặt quân binh mà giữ thủ. Ngày xưa từng thấy trong binh pháp có ba chữ “ Bát trận đồ ” nhưng không biết rốt cuộc đó là gì. Lúc này, ông liên tưởng đến bát trận đồ của người Ba dùng để cúng tế, chẳng không phải là bát trận đồ đã nói trong binh thư sao ? Bức đồ này chất bằng tám lần tám sáu mươi bốn, như sao giăng cờ xếp, bốn phương tám hướng, đường lối quanh co, người và ngựa lọt vào trong trận, nhất thời sẽ không khó mà phân biệt được phương hướng. Nếu như kịp thời tận dụng khí hậu đặc trưng của nơi này, lại thêm Diễm Dự Đôi có sóng gầm như sấm động, sẽ tốt cho việc mai phục trăm vạn hùng binh, sao lại không dùng trận thế này để đi đối phó với sự tiến công của quân Đông Ngô chứ ? Gia Cát Lượng càng nghĩ thì trong lòng càng sáng tỏ, lập tức nắm chắc chủ ý. Ngày hôm sau, Gia Cát Lượng cắt đặt người ở lại đây mà đóng giữ, đồng thời thiết kế xây dựng doanh thự tỉ mỉ, sau đó mới dẫn binh tiến vào đất Thục.
Quả nhiên, không ngoài dự liệu của Gia Cát Lượng, sau này Lục Tốn đuổi theo Lưu Bị, đến dưới thành Bạch Đế. Các tướng sĩ ở lại trấn thủ thừa lúc chạng vạng dụ Lục Tốn vào “Bát trận đồ”.
Xem thêm: Tìm hiểu về cách chơi Mậu binh
Bỗng chốc có cát bay đá chạy, Lục Tốn lạc mất đường đi nẻo về, suýt chút nữa là mất mạng. Sau trận kinh hoàng này, Lục Tốn biết rõ hơn rằng mình không phải là đối thủ cạnh tranh của Gia Cát Lượng, bèn vội vã lui binh .———————- * Tiêu đề truyện trong sách : Lục Tốn Đêm Vào Bát Trận Đồ
