 |
|
Một số cuốn từ điển có sai sót. Bạn đang đọc: ‘Có từ điển xào xáo vô tội vạ, sai sót kinh hoàng’ |
Sai sót ngô nghê
– Ông đánh giá và nhận định như thế nào về chất lượng sách từ điển lúc bấy giờ ? – Nhìn chung rất đáng buồn, đặc biệt quan trọng là từ điển khổ nhỏ dành cho học viên. Năm năm trước, dư luận dậy sóng bởi câu truyện “ từ điển Vũ Chất ”, được xuất bản trước 1975 với nhiều sai sót, ngô nghê. Nhiều nhà xuất bản đã link tái bản với hướng dẫn “ dành cho học viên ”. Cuốn từ điển này nhanh gọn bị tịch thu. Cũng trong dịp này, tôi phát hiện loạt từ điển dành cho học viên khác, biên soạn theo lối xào xáo vô tội vạ, sai sót kinh hoàng, đến mức phải tịch thu, tiêu huỷ .Tuy nhiên, những loại từ điển kém chất lượng, vẫn Open trên thị trường, phát hành công khai minh bạch trong mạng lưới hệ thống phát hành sách toàn nước .Sách của hai nhóm này biên soạn hầu hết là loại từ điển “ bỏ túi ”, khổ nhỏ, hướng nhóm fan hâm mộ phần đông là “ học viên, sinh viên ”, giá thành rất vừa ví tiền ( từ 30.000 đến 50.000 đồng / cuốn ). Trước 2017, nhóm tác giả này thường thay tên đổi họ. Có cuốn ngoài bìa ghi tác giả là “ Kỳ Duyên – Đăng Khoa, Hội Ngôn ngữ học ” nhưng bìa trong lại là “ Ngọc Hằng – Kỳ Duyên ” … Hầu hết từ điển mà tôi điểm mặt chỉ tên đều sai sót nghiêm trọng và lặp đi lặp lại. Ví dụ những cái sai mà tất cả chúng ta hoàn toàn có thể tìm thấy trong những cuốn sách từ điển khổ nhỏ, như : “ Bói toán : Bói theo giải pháp toán học ” ; “ giao phối ( đt ) : Kết hôn ” ; “ giao cấu : Nói về giống đực giống cái lấy nhau ” .Đáng quan tâm, những lỗi này và nhiều lỗi nghiêm trọng khác mà chúng tôi từng nêu có trong 5 cuốn do hai “ nhóm ” tác giả mà chúng tôi nêu, được phát hành từ năm 2012 đến năm nay. Việc sao đi chép lại khiến cái sai cứ thế được nhân lên.
Ngoài bìa sách, thường ghi những thông tin gây nhầm lẫn cho người mua, như “Ngôn ngữ Việt Nam”, “Ngôn ngữ học Việt Nam”, “Hội Ngôn ngữ học”, “Trung tâm Từ điển học”, thực tế chỉ có Trung tâm Từ điển học – Vietlex do GS Hoàng Phê sáng lập…
Xem thêm: Cách chơi tài xỉu ku casino
Thậm chí, thay vì thông tin “ Ngôn ngữ Nước Ta ” lập lờ như ngoài bìa sách, có đơn vị chức năng ghi hẳn là “ Viện Ngôn ngữ học Nước Ta ( Khoa học – Xã hội – Nhân văn ). Có thể nói đây là sự mạo danh, đánh lừa fan hâm mộ. Dù từ điển nhiều sai sót, chúng tôi đã chỉ ra rất đơn cử, hầu hết loại sách này không bị tịch thu, mà vẫn được phát hành thông thường đến nay.
 |
| Tác giả Hoàng Tuấn Công. Ảnh: Fb nhân vật. |
Cần cẩn trọng hơn trong biên soạn và xuất bản từ điển
– Từ điển lẽ ra là công cụ chuẩn mực giúp bạn đọc tra cứu, nhưng lại để sai sót, một số ít cuốn sai nghiêm trọng như trên. Ông nghĩ sao về nghĩa vụ và trách nhiệm của người biên soạn ? – Phần lớn cuốn từ điển có sai sót nghiêm trọng thì tên tuổi của soạn giả chỉ là tên ảo. Nghĩa là người ta lấy bừa một vài bút danh nào đó đặt ngoài bìa sách cho lấy có, còn thực ra kẻ xáo xào, biên soạn là ai, có lẽ rằng chỉ nhà sách mới biết. Bởi vậy, thật khó hoàn toàn có thể đặt yếu tố lương tâm nghĩa vụ và trách nhiệm của tác giả ở đây .Cũng có 1 số ít cuốn từ điển gắn với tên tuổi học hàm học vị của ai đó, nhưng do chủ quan, trình độ hạn chế, cộng thêm chút cẩu thả, việc xảy ra sai sót có mạng lưới hệ thống là điều khó tránh khỏi. Tính chất sai sót ở nhiều mục từ cho thấy người biên soạn từ điển không có trình độ. – Các nhà xuất bản, đơn vị chức năng phát hành, có nghĩa vụ và trách nhiệm gì khi đưa đến bạn đọc những cuốn sách sai sót đó ? – Lẽ dĩ nhiên, nhà xuất bản phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm tiên phong trong việc để xảy ra sai sót so với ấn phẩm mà họ cấp phép .Tuy nhiên, trong nhiều vấn đề, nhà xuất bản lại đóng vai trò giống như người phán xử, nghĩa là ra quyết định hành động tịch thu, tiêu huỷ, còn thiệt hại hay tội vạ gì thuộc về tác giả sách, hoặc đơn vị chức năng link in ấn phát hành. – Một số người cho rằng tiếng Việt có nhiều điểm chưa thống nhất, ngôn từ lại phong phú và đa dạng. Vì vậy, không ít từ điển có những lỗi sai do ý niệm mỗi vùng miền khác nhau. Ông nghĩ sao về điều này ?
– Thực ra, lỗi sai của các cuốn từ điển thường không rơi vào những từ ngữ mang tính chất vùng miền. Theo tôi, đây chỉ là sự đánh tráo khái niệm của những người biên soạn từ điển. Họ lý giải, biện minh cho sự sai sót mà hầu như ai cũng nhìn thấy mà thôi.
– Theo ông, cuốn từ điển tiếng Việt nào khả tín nhất lúc bấy giờ ? – Theo tôi, cuốn Từ điển tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ, do GS Hoàng Phê chủ biên, và Trung tâm Từ điển học Vietlex ( do GS Hoàng Phê sáng lập ) thừa kế, phát huy là đáng an toàn và đáng tin cậy hơn cả .Trên cơ sở khu công trình biên soạn của tập thể của Viện Ngôn ngữ, Trung tâm Từ điển học Vietlex đã nhiều lần tái bản có sửa chữa thay thế bổ trợ hàng chục nghìn từ ngữ mới .
